Open is efficiënt, maar daar gaat het niet om

De Tweede Kamer moet vooral geen hoge verwachtingen hebben van de besparingsmogelijkheden als gevolg van de inzet van open standaarden en open source software (OS/OSS) bij de Rijksoverheid, zo stelde de Algemene Rekenkamer in een onlangs verschenen rapport. Daar sta je dan na meer dan tien jaar actieve promotie van OS/OSS. Het actieplan Nederland Open in Verbinding, internationaal geroemd vanwege haar ambitieuze karakter, kan hij het oud papier. De NLUUG kan op zoek naar een ander thema voor haar congres.

Het rapport "Open standaarden en open source software bij de Rijksoverheid" is inmiddels stevig onder vuur komen te liggen. Minister Donner heeft het weggezet als geldend voor het zeer beperkte gebied dat de Rekenkamer in haar onderzoek heeft meegenomen. Waar de Algemene Rekenkamer de complexiteit van ICT bij de overheid als voldongen feit beschouwde, verwijst Donner naar het streven om door de inzet van OS/OSS tot vereenvoudiging daarvan te komen.

De vrije en open source gemeenschap heeft het rapport gefileerd: ondeugdelijke definities, ondeugdelijke berekeningen, ontbreken van solide onderbouwing van de conclusies, niet meegenomen business cases et cetera. De Tweede Kamer heeft de Rekenkamer via een groot aantal vragen om opheldering gevraagd.

Maar wat is er eigenlijk mis gegaan? De vrije en open source gemeenschappen in Nederland verwachtten niets meer en niets minder dan dat de Algemene Rekenkamer ons gelijk zou aantonen. Want open is toch immers efficiënt? En, zoals we allemaal weten, superieure en goedkopere technologie wint het altijd, toch?

Arjen Kamphuis en Jan Stedehouder bespreken in de keynote hoe zeer het OS/OSS-beleid door het oog van de naald aan het kruipen is. Hoe is/wordt getracht grip te krijgen op de definitie van open standaarden en open source software? Waarom had het rapport van de Algemene Rekenkamer de doodsteek kunnen zijn voor de toekomst van Open ICT in Nederland? Waar hebben wij het als vrije en open source gemeenschappen in de afgelopen jaren laten liggen?

Het actieplan NOiV loopt eind dit jaar af. Waarom is er nog geen nieuw beleidskader, en wat moet daar dan in staan? Gaan we voor een gezamenlijke missie, visie en strategie als vrije en open source gemeenschap? Of blijven we, zoals Arda Gerkens verzuchtte in het Open-Source Jaarboek 2009-2010 een gezelschap dat het onderling vrijwel nooit met elkaar eens is?

Links

• rapport van de Rekenkamer
• reactie minister Donner op het rapport
• verzamelde reacties vanuit de vrije en open source gemeenschappen
• vragen van de Tweede Kamer aan de Algemene Rekenkamer
• vragen van de Tweede Kamer aan de regering

Biografieën

Jan Stedehouder heeft Maatschappijgeschiedenis gestudeerd aan Erasmus Universiteit Rotterdam met een specialisatie op communicatie- en beleidsvraagstukken. Het afstuderen werd tot onbepaalde tijd uitgesteld toen de mogelijkheid zich voordeed om als projectmanager Onderwijsvernieuwing bij te dragen aan de herziening van het lager beroepsonderwijs en basisonderwijs op Curaçao.
Zijn loopbaan beweegt zich rond onderwijs en onderwijsvernieuwing, arbeidsintegratie en maatschappelijke dienstverlening. tot 1 juni 2011 is hij nog werkzaam bij de Stichting Welzijnsbevordering Antillianen in Rotterdam en is daar verantwoordelijk voor projecten gericht op de re-integratie van ex-gedetineerde Antillianen en de ontwikkeling van grass roots organisaties. Als lid van het managementteam ontwikkelt hij nieuwe projecten en zorgt hij voor de ontwikkeling van de methodiek van hulpverlening.
Per 1 juni begint hij bij de zorgverzekeraar ONVZ om zich bezig te houden, met wat hij noemt, "het realiseren van een duurzame, onafhankelijke en veilige toegang tot en gebruik van de eigen digitale informatie".
Op het gebied van Open ICT is Jan zowel schrijver, journalist als columnist. Hij is auteur van meerdere boeken op het gebied van Linux, open source en open standaarden en heeft bijdragen geschreven voor BSD Magazine, LinuxBizz magazine, SoftwareBus en Digiplace. Samen met Hans Sleurink verzorgt hij het Open-Source Jaarboek. Jan is als journalist verbonden geweest aan Livre en volgt nu de ontwikkelingen in het open domein via Open Trends.

Arjen Kamphuis studeerde Natuurwetenschappen aan de Universiteit van Utrecht en werkte voor IBM en Twynstra Gudde als IT-architect, trainer en IT-strategie adviseur. Hij is gecertificeerd IT-auditor en informatiebeveiligingsexpert (CISA,CISM).
Sinds 2002 werkt Arjen zelfstandig en helpt hij managers, bestuurders en organisaties met het nadenken over de consequenties van technologische innovaties. Sinds 2002 is hij ook betrokken bij het nationale IT-beleid op het gebied van open standaarden en open source in het publieke domein. Concrete resultaten haalde hij in 2002 met de unaniem aangenomen Kamermotie-Vendrik en het in 2007 aangenomen nationale IT-beleid voor de publieke sector. Arjen adviseert directies van publieke instellingen, Kamerleden, het kabinet en de EU over de kansen die open standaarden en open source software bieden voor de Nederlandse en Europese kenniseconomie.
Sinds 2006 is Arjen Chief Technology Officer van Gendo. In deze rol helpt hij klanten als IT-strategie adviseur en IT-architect om hun informatievoorziening te baseren op open standaarden en zoveel mogelijk onafhankelijk te maken van specifieke producten of leveranciers.
Hoewel informatietechnologie een groot deel van zijn tijd in beslag neemt, houdt Arjen zich ook bezig met scenarioplanning en strategische toekomstverkenningen. Hij onderzoekt samen met zijn klanten de mogelijke sociale, economische en geo-politieke gevolgen van allerlei onwikkelingen op het gebied van wetenschap en technologie.